Gepubliceerd in het tijdschrift Gloria
ALMELO
EEN ZOMER IN HET LAND VAN TULPEN
LIDIJA MARTA KOZLOVAC, beëdigd vertaalster, onthult waarom ze voor haar
vakantie een stad in het oosten van Nederland koos die aan grachten ligt die de stad zijn
charme geven en extra mogelijkheden zoals boottochten mogelijk maken
Al midden het jaar besloot ik om augustus in Nederland door te brengen. Maar welke
stad, kleine stad of dorp kiezen voor een fijne en ontspannen vakantie? Almelo, een stad in
het oosten van het land, was mijn toevallige bestemming: een Nederlands echtpaar wilde hun
kampeervakantie doorbrengen aan de Kroatische kust; hun ruime appartement was mijn
tijdelijke huis en hun twee poezen mijn metgezellen.
Ik vloog in twee uur van Zagreb naar Amsterdam met een KLM-vliegtuig en vervolgde
de reis van Luchthaven Schiphol naar Almelo met de trein. De wegafstand is ongeveer 150
kilometer, en 129 kilometer als je met de treinen –Intercity, Sprinter of Express van de
grootste Nederlandse spoorwegmaatschappij NS (Nederlandse Spoorwegen) reist. Er rijden
41 treinen per dag, direct of met één overstap in Amersfoort of Utrecht. Een kaartje kun je al
kopen vanaf 25,20 euro. Het kan online of direct bij de automaat op Luchthaven Schiphol
worden gekocht en, op de terugweg, op het treinstation in Almelo.
Almelo verwelkomde me badend in de zon, met een aangename temperatuur van 25
graden en prachtige gebouwen van rode baksteen, kenmerkend voor de Nederlandse
architectuur. De woning van mijn gastheren stond in het centrum van de stad, in de rustige
straat Hof van Gülick. Het is het oudste deel van Almelo en dateert uit de 12e eeuw. Vanaf
het grote terras was in de verte het 49 meter hoge Stadhuis te zien. Dit moderne gebouw is
ontworpen in 2015 en ligt aan het kanaal Waterboulevard.
Almelo is niet alleen een stad maar ook een gemeente die ongeveer 74.000 inwoners telt.
De stad bevindt zich in de provincie Overijssel in de regio Twente, een van de zeven
Nederlandse regio’s waarin het in de 19e eeuw het centrum van de textielindustrie werd. De
Grotestraat is de belangrijkste winkelstraat met vele kleding-en schoenenwinkels en gezellige
restaurants met redelijke prijzen. En als je van de Grotestraat naar de Doelenstraat, een straat
met mooie rode bakstenen huizen en kleurrijke bloemen in de ramen, afslaat en er langs loopt,
kom je bij de groene long van de stad –de Gravenallee. Een heerlijk park en een ideale plek
om te wandelen en fietsen, met een allee die leidt naar Huize Almelo. Het kasteel gebouwd
door Zeger van Rechteren in 1662 is de trots van Almelo. Omstreeks 1700 liet graaf Adolph
Hendrik van Rechteren een in Franse stijl ontworpen park rondom het kasteel aanleggen,
tegelijk met de jachtlaan. Het park werd in 1830 omgevormd tot een landschapspark. Het
kasteel en het park worden nog steeds bewoond door de grafelijke familie Van Rechteren
Limpurg en zijn om die reden niet toegankelijk voor publiek.
In de nabijgelegen straat Herengracht staan verschillende oude huizen die in 1889 zijn
gebouwd voor het personeel dat voor Huize Almelo zorgde en tegenwoordig zijn er ateliers.
Almelo heeft ook verschillende musea die de moeite waard zijn om te bezoeken, zoals het
Wevershuisje, waar aandacht wordt besteed aan oude handwerktechnieken zoals weven en
kantklossen. Toegang is gratis. Het Stedelijk Museum in de Prinsenstraat met een collectie
over het leven in Almelo in de periode 1880–1960 is ook interessant. Er zijn diverse objecten,
van waaiers en hoeden tot portretten van beroemde inwoners van die stad en schilderijen. Een
ticket voor het museum kost 6 euro.
Bolletje Winkel in de Grotestraat Zuid is een traditionele bakkerijwinkel en
koffieschenkerij waarin je kunt genieten van heerlijke zoete gerechten en koffie. Op de eerste
verdieping vind je een museum met interessante soorten vormen voor koekjes en brood (hier
wordt brood met liefde bereid staat geschreven op één vorm van 1867), oude handmatige
koffiemolens, weegschaal met gewichten uit de 19e eeuw.
Op donderdag van 9.00 tot 14.00 uur en zaterdag van 9.00 tot 17.00 uur kun je de markt
bezoeken op het centrale Marktplein. Er worden verschillende soorten bekende Nederlandse
kazen, verse vis uit de Noordzee, verse groenten en fruit en zelfs kleding verkocht.
De protestantse Grote Kerk op het Kerkplein is in 1236 ontstaan en kreeg zijn huidige
uiterlijk in 1738. De kerk is interessant vanwege het bijzonder fraaie orgel en de graftombe
van Adolph Hendrik van Rechteren, de voormalige heerser van Almelo, maar ook vanwege de
tentoonstellingen die daar worden gehouden. In augustus werden de werken van Kees Stoop
tentoongesteld, een Belgische schilder die zich in zijn jeugd in Almelo vestigde en daar bleef
tot zijn dood in 2019. Ik bezocht ook het museum Huis van Katoen en Nu, waar
tentoonstellingen en verschillende evenementen worden gehouden waaraan de inwoners van
Almelo deelnemen. Ik was opgetogen over de expositie ‘Een wandeling langs de rijke historie
van de binnenstad van Almelo’ met zwart-witte foto’s van de binnenstad van 100 en 150 jaar
geleden. Toegang is gratis. Toen ik het museum verliet, kreeg ik een brochure over het
museum en een balpen met het opschrift ‘Almelo loves you’ als cadeautje met de hartelijke
glimlach van het museumpersoneel. En ik antwoordde spontaan: “I love Almelo”.
Leuke en redelijk geprijsde restaurants zijn verspreid over de stad, van Pizzeria Capri in de
Kerkstraat en Valentino in de Grotestraat tot het restaurant NielZ op het Marktplein met zijn
grote terras en heerlijk eten, en andere Nederlandse, Indonesische, Griekse en Turkse
restaurants. Naast het warenhuis HEMA staat een gezellig cafė Bar Biertje, en aan het
Schokland bevindt zich het proeflokaal België met een terras aan het water waar je kunt
genieten bij mooi weer van diverse soorten drankjes. Je kunt hier een kano huren en Almelo
op een andere manier beleven dan wandelen door de straten en pleinen.
Ik heb genoten van het varen op de toeristenboot op het kanaal waar het Stadhuis zich
bevindt. De boot vertrekt elke woensdag en zaterdag om 15.00 uur vanaf de haven op het
Marktplein. De ticketprijs is 5 euro en je krijgt ook deskundige begeleiding.
Bij elke stap voel je de romantische “ziel” van deze prachtige stad en de gastvrijheid van
zijn burgers. Over Almelo kan nog veel meer geschreven worden, de indrukken zijn erg mooi,
maar ik laat het aan jou over om het verder te ontdekken als je de kans krijgt.
HET IS GOED OM TE WETEN
OMGEVINGSBEZICHTIGING
Als je langer blijft, is het handig om een OV-chipkaart van de spoorwegmaatschappij NS te
kopen waarmee je door heel Nederland met de trein kunt reizen. De kaart kost 8 euro en je
koopt deze bij een automaat op het treinstation of in een grotere supermarkt: je zet er een
reisbedrag op van minimaal 20 euro en besteedt dat afhankelijk van jouw bestemming.
MUSEA
Toegang tot de meeste musea en tentoonstellingen is gratis.
OPENBAAR VERVOER
De binnenstad is afgesloten voor auto’s. Het is een grote voetgangers- en fietszone. Je kunt verder gelegen delen van de stad bereiken met lokale bussen.
ACCOMMODATIE
Waar te verblijven in Almelo? Het 4-sterren Theaterhotel Almelo in de binnenstad met een
zwembad en een eigen theater met meer dan 100 voorstellingen per jaar; of het voormalige
Huis van Bewaring, een 3-sterren hotel ook in de binnenstad; of het all-inclusive 3-sterren
Preston Palace met een subtropisch zwembad, op 2,1 kilometer van het stadscentrum…Het
aanbod omvat echter verschillende appartementen en kamers van lokale verhuurders waarvan de prijzen variëren afhankelijk van de bezetting en het seizoen.
Objavljeno u časopisu Gloria
ALMELO
JEDNO LJETO U ZEMLJI TULIPANA
LIDIJA MARTA KOZLOVAC, prevoditeljica i sudska tumačica, otkriva zašto je za
godišnji odmor odabrala grad na istoku Nizozemske, smješten na kanalima koji mu daju šarm i omogućuju dodatne sadržaje poput vožnje brodom.
Već sam sredinom godine odlučila kolovoz provesti u Nizozemskoj, ali koji grad, gradić
ili selo odabrati za lijep i opušten odmor? Almelo, grad na istoku zemlje, bio je moje slučajno
odredište: jedan nizozemski bračni par želio je provesti odmor kampirajući na hrvatskoj obali
i njihov je prostrani stan postao moj privremeni dom, a njihove dvije mace – moje družice.
Od Zagreba do Amsterdama letjela sam dva sata avionom KLM-a, a put od zračne luke
Schiphol do Almela nastavila vlakom. Cestovna udaljenost je oko 150 km, a 129 km ako
putujete vlakom – Intercity, Sprinter ili Express najvećeg nizozemskog željezničkog operatera
NS (Nederlandse Spoorwegen). Dnevno prometuje 41 vlak, direktno ili s jednim presjedanjem
u Amersfoortu ili Utrechtu, a cijena karata je već od 25,20 eura. Mogu se kupiti online ili na
automatu u zračnoj luci Schiphol, a pri povratku na željezničkoj postaji u Almelu.
Almelo me je dočekao okupan suncem, s ugodnom temperaturom od 25 stupnjeva te
prelijepim građevinama od crvene opeke, karakterističnima za nizozemsku arhitekturu. Stan
mojih domaćina nalazio se u samom središtu grada, u mirnoj ulici Hof van Gülick. To je
najstariji dio Almela, s temeljima iz 12. stoljeća. S velike se terase vidjela u daljini gradska
vijećnica (Stadhuis) visoka 49 m, suvremena zgrada iz 2015. sagrađena na kanalu
Waterboulevard.
Almelo je grad i općina s oko 74.000 stanovnika. Nalazi se u pokrajini Overijssel i u
regiji Twente – jednoj od sedam nizozemskih regija, u kojoj je tijekom 19. stoljeća postao
središte tekstilne industrije. Grotestraat je glavna trgovačka ulica, s brojnim dućanima
odjećom i obućom te restoranima u kojima se jede po umjerenim cijenama. A ako iz glavne
ulice Grotestraat skrenete u Doelenstraat, ulicu s prekrasnim kućama od crvene opeke i
raznobojnim cvijećem na prozorima, put će vas dovesti do zelenih pluća grada – Gravenallee.
Predivan perivoj, idealno mjesto za šetnju i bicikliranje, s alejom koja vodi do Huize Almelo.
Dvorac koji je 1662. dao sagraditi Zeger van Rechteren ponos je Almela. Oko 1700. je grof
Adolph Hendrik van Rechteren dao oko dvorca urediti park u francuskom stilu, zajedno s
lovištem, koji je 1830. pretvoren u krajobrazni park. U dvorac i park još navraća grofovska
obitelj Van Rechteren Limpurg i iz tog su razloga zatvoreni za javnost.
U obližnjoj ulici Herengracht nalazi se nekoliko starih kuća sagrađenih 1889. za osoblje
koje je vodilo brigu o Huize Almelo, a danas su u njima umjetnički atelijeri.
Almelo ima i nekoliko muzeja koje vrijedi posjetiti – primjerice Wevershuisje koji je
posvećen starim tehnikama ručnog tkanja i čipkarstva. Ulaz je besplatan. Zanimljiv je i
gradski muzej (Stedelijk Museum Almelo) u ulici Prinsenstraat, sa zbirkom koja predstavlja
život u Almelu u razdoblju od 1880. do 1960. Razni su to predmeti, od lepeza i kapa do
portreta poznatih stanovnika tog grada i zbirke umjetničkih slika. Ulaznica stoji 6 eura.
Bolletje Winkel u ulici Grotestraat Zuid tradicionalno je mjesto u kojem možete uživati u
ukusnim slasticama i kavi. Na prvom katu nalazi se muzej sa zanimljivim vrstama kalupa za
slastice i kruh (hier wordt brood met liefde bereid, ovdje se spravlja kruh s ljubavlju – kako je
napisano na jednom kalupu iz 1867.), starim ručnim mlincima za kavu, vagama s utezima iz
19. stoljeća.
Četvrtkom od 9 do 14 i subotom od 9 do 17 možete posjetiti tržnicu na središnjem trgu
Marktplein. Tamo se prodaju razne vrste poznatih nizozemskih sireva, svježa riba iz
Sjevernog mora, svježe vože i povrće, pa čak i odjeća.
Protestantska crkva Grote Kerk na trgu Kerkplein utemeljena je 1236., a današnji izgled
dobila je 1738. Zanimljiva je zbog posebno lijepih orgulja i grobnice nekadašnjeg vladara
Almela, grofa Adolpha Hendrika van Rechterena, ali i zbog izložbi koje se u njoj održavaju –
u kolovozu su bili izloženi radovi Keesa Stoopa, belgijskog slikara koji se u mladosti nastanio
u Almelu i tu ostao do svoje smrti 2019. Bila sam i u muzeju het Huis van Katoen en Nu, gdje
se održavaju izložbe i razna događanja u kojima sudjeluju građani Almela. Oduševila me
izložba „Šetnja kroz bogatu povijest gradske jezgre“ s crno-bijelim fotografijama središta
grada prije 100 i 150 godina. Ulaz je besplatan, a pri izlasku iz muzeja dobila sam na poklon
brošuru o muzeju i kemijsku olovku s natpisom Almelo loves you i srdačne osmijehe
djelatnica muzeja. A ja sam im spontano uzvratila: „I love Almelo“.
Lijepi i cjenovno umjereni restorani razbacani su po čitavom gradu, od pizzerija Capri u
ulici Kerkstraat i Valentino u ulici Grotestraat do restorana NielZ na trgu Marktplein s
velikom terasom i ukusnom hranom te drugih nizozemskih, indonezijskih, grčkih i turskih
restorana. Pokraj robne kuće HEMA nalazi se ugodan kafić Bar Biertje, a u ulici Schokland je
kušaonica Belgie s terasom iznad vode, na kojoj možete po lijepom vremenu uživati u
različitim vrstama pića. Možete unajmiti i kanu te doživjeti Almelo na jedan drugačiji način
od šetnje ulicama i trgovima.
Uživala sam u vožnji turističkim brodićem po kanalu na kojem se nalazi gradska
vijećnica. Polazi svake srijede i subote u 15 sati iz lučice s trga Marktplein, cijena karte je 5
eura, a dobije se i stručno vodstvo.
Na svakom ćete koraku osjetiti romantičnu „dušu“ ovog prelijepog grada te
gostoljubivost njegovih građana. Još bi se mnogo toga moglo napisati o Almelu, dojmovi su
predivni, no prepuštam vama da ga dalje sami istražite ako vam se pruži prilika.
DOBRO JE ZNATI
RAZGLEDAVANJE OKOLICE
Ako ostajete dulje, praktično je nabaviti OV-chipkaart – karticu operatera NS kojom možete
putovati po cijeloj Nizozemskoj. Stoji 8 eura, a kupuje se na automatu na željezničkoj postaji
ili u većem supermarketu: na nju stavljate polog (minimalni je 20 eura) i trošite ga ovisno o udaljenosti vaše destinacije.
MUZEJI
Ulaz u većinu muzeja i izložbenih prostora je besplatan.
JAVNI PRIJEVOZ
Strogo središte grada zatvoreno je za automobile, to je jedna velika pješačka i biciklistička zona. Do udaljenijih dijelova grada voze lokalni autobusi.
SMJEŠTAJ
Gdje odsjesti u Almelu? Theaterhotel Almelo ima 4 zvjezdice, bazen i vlastito kazalište u
kojem igra više od 100 predstava godišnje; ili Huis van Bewaring hotel u središtu grada s 3
zvjezdice; ili all-inclusive hotel Preston Palace s 3 zvjezdice i tropskim bazenom, udaljen 2,1
km od središta grada….No, u ponudi su razni apartmani i sobe lokalnih iznajmljivača, čije cijene variraju ovisno o popunjenosti i godišnjem dobu.